پتروگرافی و ژئوشیمی بازالت ها و پیلولاواهای وابسته به سکانس افیولیتی کرمانشاه (صحنه – هرسین)

چکیده: مجموعه افیولیتی صحنه - هرسین قسمتی از مجموعه معروف به نوار افیولیت - رادیولاریت کرمانشاه می باشد. این مجموعه افیولیتی در زون زاگرس مرتفع رخنمون دارد. در این مجموعه توالی کامل افیولیتی مشاهده نمی شود. گدازه های بالشی یک بخش سازنده و مولفه ی مهم در بسیاری از مجموعه های افیولیتی هستند که افق خاصی را در توالی پوسته ای، مستقیماً زیر بخش رسوبی و روی دایک های دیابازی اشغال می کنند. وجود گدازه های بالشی در مجموعه های افیولیتی نشان دهنده تشکیل آنها در یک موقعیت و خاستگاه گسترش بستر دریا است. بهترین برونزد گدازه های بالشی این افیولیت در جنوب صحنه است. گدازه ها دارای ترکیب بازالتی می باشند. از نظر کانی شناسی، مهمترین کانی های این مجموعه را فنوکریست-های پلاژیوکلاز و کلینوپیروکسن تشکیل می دهند. در نقشه 100000/1 هرسین پلاژیوگرانیت گدازه بالشی نامیده شده است، با توجه به مطالعات پتروگرافی و نتیجه آنالیزها لازم است که در مورد این نقشه تصحیحات لازم صورت گیرد. مطالعات ژئوشیمیایی نشان می دهند که ماگمای سازنده، یک ماگمای ساب-آلکالن تولئیتی غنی از منیزیم و فقیر از پتاسیم بوده است. این داده ها همچنین غنی شدگی از عناصر نادر خاکی سبک (lree) و تهی شدگی در عناصر نادر خاکی سنگین (hree) را نشان می دهد. نسبت nb/ta در بازالت های منطقه بین 19/16 تا 88/18 است، این مقادیر بالا شاخص ماگمایی مشتق شده از گوشته ای آلوده است. شواهد سنگ شناسی و ژئوشیمیایی حاکی از ارتباط ژنتیکی سنگ های این مجموعه، منشاء گرفتن از یک ماگمای مشترک، تاثیر آلایش ماگمایی و نقش فرآیند تفریق ماگمایی در تحول این سنگ ها می باشد. نمودارهای متمایز کننده محیط زمین ساختی وابستگی گدازه ها را به پشته های میان اقیانوسی (morb) نشان داده و بیانگر قرارگیری آن ها در گستره (emorb) می باشند.